Almanya’da çalışırken işinizi kaybetmek stresli bir durum olabilir. Ancak Almanya’nın güçlü sosyal güvenlik sistemi, yeni bir iş bulana kadar sizi maddi olarak desteklemek için “Arbeitslosengeld” (İşsizlik Parası) sistemini sunar.
Halk arasında “Arbeitslosengeld I” (ALG 1) olarak bilinen bu ödenek, bir sosyal yardım değil, sizin sigorta hakkınızdır. Peki, bu maaşı almak için hangi şartlar gerekir? Maaşınızın yüzde kaçını alabilirsiniz? Başvuru süreci nasıl işler?
Federal İş Ajansı’nın (Bundesagentur für Arbeit) güncel verilerine dayanarak hazırladığımız bu rehberde tüm soruların cevabını bulacaksınız.
bakınız: Almanya’da İş Arama: En İyi Siteler ve Başvuru Tüyoları
1. İşsizlik Maaşı Alma Şartları (Voraussetzungen)
Her işsiz kalan otomatik olarak para alamaz. Aşağıdaki temel şartları sağlamanız gerekir:
- İşsiz Olmak: Şu an bir işiniz olmamalı ancak haftada en az 15 saat çalışabilecek durumda olmalısınız.
- Kayıt Yaptırmak: İş Ajansı’na (Agentur für Arbeit) şahsen veya dijital ortamda “İşsiz” (Arbeitslos) olduğunuzu bildirmiş olmalısınız.
- İş Aramak: Kurumla işbirliği içinde aktif olarak sigortalı bir iş aramalısınız.
- Bekleme Süresini (Anwartschaftszeit) Doldurmak: En kritik madde budur.
“Anwartschaftszeit” Nedir?
Bu terim, “Hak kazanma süresi” anlamına gelir. Kural şudur: İşsiz olarak kaydolduğunuz günden geriye dönük son 30 ay içinde, toplamda en az 12 ay sigortalı (Arbeitslosenversicherung primi ödenerek) çalışmış olmanız gerekir.
İstisna: Sadece çalışmak değil; çocuk yetiştirmek (3 yaşına kadar), askerlik/gönüllü hizmet yapmak veya hastalık parası (Krankengeld) aldığınız dönemler de bu 12 aylık süreye dahil edilebilir.
Kısa Süreli İşlerde Çalışanlar İçin Kolaylık: Eğer sürekli kısa süreli (befristet) işlerde çalıştıysanız ve işleriniz genelde 14 haftadan kısaysa, 12 ay yerine son 30 ayda 6 ay sigortalı olmanız yeterli olabilir.
bakınız: Almanya’da Sahte İş Teklifleri ve Çalışma İzni Dolandırıcılıkları
2. Ne Kadar Para Alırım? (Yüzde 60 mı, 67 mi?)
Alacağınız para sabit bir rakam değildir, son 12 ayda kazandığınız brüt maaşa göre hesaplanır.
Hesaplama Mantığı:
- Son 12 aydaki ortalama brüt maaşınız bulunur.
- Bundan vergiler ve sosyal kesintiler (yaklaşık %20) düşülerek “Net Maaşınız” (Leistungsentgelt) hesaplanır.
- Elinize geçecek para şuna göre belirlenir:
- Çocuğunuz Varsa: Net maaşınızın %67’sini alırsınız.
- Çocuğunuz Yoksa: Net maaşınızın %60’ını alırsınız.
bakınız:Almanya’da Çocuk Parası (Kindergeld) 2025: Zamlı Tutarlar ve Başvuru Rehberi
Tüyo: İş Ajansı’nın resmi sitesindeki “Arbeitslosengeld-Rechner” (Hesaplama Aracı) ile tahmini rakamı öğrenebilirsiniz.
3. İşsizlik Maaşı Ne Kadar Süre Ödenir?
“Ömür boyu maaş alırım” diye düşünmeyin. ALG 1 sürelidir. Süre iki faktöre bağlıdır: Yaşınız ve ne kadar süre sigortalı çalıştığınız.
50 Yaşından Küçükler İçin:
- Maksimum süre 12 aydır. (Bunun için son 5 yılda en az 24 ay çalışmış olmanız gerekir).
- Örneğin sadece 12 ay çalıştıysanız, sadece 6 ay maaş alırsınız.
50 Yaşından Büyükler İçin: Yaş ilerledikçe iş bulmak zorlaşabileceği için devlet süreyi uzatır.
- 50 yaş üstü: Kademeli olarak artar.
- 58 yaş ve üstü (ve uzun süre çalışmışsa): 24 aya kadar maaş alabilir.
bakınız: Almanya’da Kiralık Ev Bulmak: Dolandırıcılığına Dikkat!
4. Başvuru Süreci: Adım Adım Yapmanız Gerekenler
Süreci kaçırırsanız “Sperrzeit” (Bloke süresi) yiyebilir ve paranızı geç alabilirsiniz. Dikkatli olun!
- İş Arayan Kaydı (Arbeitsuchend): İşten çıkarılacağınızı öğrendiğiniz an (veya en geç işsiz kalmadan 3 ay önce) kuruma bildirmelisiniz.
- İşsizlik Kaydı (Arbeitslos): En geç işsiz kaldığınız ilk gün şahsen veya online olarak kayıt yaptırmalısınız.
- Başvuru (Antrag): “Arbeitslosengeld” başvuru formunu doldurmalısınız. Bunu işsiz kalmadan 2 hafta önce göndermeniz yeterlidir.
Önemli: Başvuruyu online yapmak her zaman daha hızlıdır. “Bundesagentur für Arbeit” web sitesinden veya uygulamasından yapabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Kendi isteğimle istifa edersem para alabilir miyim? Cevap: Geçerli bir sağlık veya özel sebebiniz yoksa, genellikle 3 ay “Sperrzeit” (Ceza süresi) uygulanır ve bu süre boyunca para alamazsınız.
Soru: Yurt dışında (Türkiye’de) tatildeyken maaş alabilir miyim? Cevap: Hayır. İşsizlik maaşı alırken İş Ajansı’nın size ulaşabilmesi ve iş tekliflerine açık olmanız gerekir. Tatile gitmeden önce kurumdan izin (Ortsabwesenheit) almanız şarttır.