Almanya’ya yeni geldiniz, her şey yolunda gidiyor ama kafalarda o meşhur soru: “Benim Türk ehliyetim burada geçiyor mu?”
Cevap hem evet hem hayır. Almanya’ya ayak bastığınız andan itibaren bürokrasinin o soğuk yüzüyle tanışmaya başlıyorsunuz ama korkmayın. Bu yazıda, karmaşık görünen ehliyet çevirme (Umschreibung) sürecini, bizzat yaşayan birinin gözünden, tüm masrafları ve püf noktalarıyla anlatacağız. Kahvenizi alın, başlıyoruz!
1. Altı Ay Kuralı: Süre Ne Zaman Başlıyor?
Öncelikle acı gerçeği söyleyelim: Türkiye’den aldığınız ehliyet, Almanya’da sadece 6 ay geçerli.
Burada kafa karıştıran durum şu; bu 6 ay Almanya’ya ilk girişinizde mi başlıyor, yoksa ikametgâh (Anmeldung) yaptığınızda mı? Ne yazık ki Almanya’daki memurlar arasında bile bu konuda bazen bir görüş birliği olamıyor. Ancak riske girmemek adına, Almanya’ya ayak bastığınız tarihi baz almak en sağlıklısı.
Almanya’ya İlk Adım: Anmeldung Süresi ve Önemi
Dikkat: 6 ay dolduktan sonra Türk ehliyetiyle araç kullanmak “ehliyetsiz araç kullanmak” sayılır ve cezası ağırdır. Bu yüzden süre dolmadan Umschreibung (Ehliyet Çevirme) işlemini başlatmanız şart. Bu süreç, sıfırdan ehliyet almak gibi değil ama yine de biraz karışık, uzun ve maalesef masraflı.
2. İlk Adım: Sürücü Kursu ve Kayıt Masrafları
İşlemleri başlatmak için ilk yapmanız gereken bir sürücü kursu (Fahrschule) bulmak. “Ben zaten araba kullanmayı biliyorum, kursa ne gerek var?” demeyin, yasal zorunluluk bu.
- Kayıt Ücreti: Sürücü kursuna göre değişmekle birlikte ortalama 300-400 Euro arası bir kayıt ücreti ödemeniz gerekiyor.
- İlk Yardım ve Göz Testi: Kayıt sırasında veya hemen öncesinde “Erste Hilfe” (İlk Yardım) kursuna katılmalı ve göz testi yaptırmalısınız.
- Tüyo: Bazı ilk yardım kursları göz testini de pakete dahil ediyor. Hatta bazı gözlükçüler (Optikçiler) göz testini ücretsiz yapabiliyor. Sürücü kursunuzla konuşun, bazen onlar da toplu bir paket sunabiliyorlar.
3. Bürokrasiye Giriş: Führerscheinstelle Başvurusu
Sürücü kursuna kaydı hallettik. Şimdi sıra resmi makamlarda. Bağlı bulunduğunuz belediyenin Führerscheinstelle (Sürücü Belgesi Dairesi) birimine başvuru yapmanız gerekiyor.
Bunun için sistemden randevu almalısınız. Bazı sürücü kursları “Biz sizin yerinize alırız” diyebilir ama süreci hızlandırmak isterseniz randevuyu kendiniz takip edip alabilirsiniz.
Randevuya giderken yanınızda bulunması gerekenler:
- Türk ehliyetiniz (Aslı)
- Pasaport ve Kimlik bilgileriniz
- Biyometrik fotoğraf
- İlk yardım kursu sertifikası ve göz testi sonucu
- Yaklaşık 40-50 Euro başvuru harcı (Nakit bulundurmakta fayda var).
Çok Önemli Bir Karar: Manuel mi, Otomatik mi? Randevu sırasında size hangi vites türü için başvurduğunuz sorulacak.
- Manuel Vites: Eğer manuel ehliyeti alırsanız, hem otomatik hem manuel araç kullanabilirsiniz.
- Otomatik Vites: Sadece otomatik araç kullanabilirsiniz. Unutmayın, direksiyon sınavına başvurduğunuz vites türünde bir araçla gireceksiniz. Kendinize güveniyorsanız manuel seçmek her zaman daha avantajlıdır.
4. Teori Sınavı: 1200 Soru Gözünüzü Korkutmasın
Evraklarınız onaylandıktan sonra sıra teori sınavına geliyor. Karşınızda yaklaşık 1200 soruluk bir havuz var.
Çalışma Yöntemi ve Uygulamalar: Sürücü kursları genellikle anlaşmalı oldukları firmaların uygulamalarını satmak isterler (Yaklaşık 60 Euro). “Diğer uygulamalar güncel değil, risk almayın” diyerek biraz gözünüzü korkutabilirler (benim korkuttular ve o parayı verdim). Ancak App Store veya Google Play’de 10 Euro civarına satılan güncel ve gayet başarılı uygulamalar da mevcut. Tercih sizin.
Sınav Dili Türkçedir! Evet, yanlış duymadınız. Almancanız yetersizse endişelenmeyin. Sınav dilini Türkçe seçebilirsiniz. Soruları Türkçe ezberleyip, sınavda Türkçe cevaplayabilirsiniz.
Sınav Taktikleri:
- 1200 soru kulağa korkunç gelse de, yarısından fazlası mantıkla çözülebilecek trafik kuralları.
- Bazı sorular ezber gerektirir. Sadece tek bir doğru şık olmayabilir; bir sorunun 2 hatta 3 şıkkı birden doğru olabilir. Hepsini işaretlemezseniz puan alamazsınız.
- Sınavda sadece 30 soru sorulacak.
- Puanlama: Her sorunun bir hata puanı vardır (2 ile 5 puan arası). Toplamda 10 puanlık hata yapma hakkınız var. 11 puan hata yaparsanız kalırsınız. Bu yüzden özellikle 5 puanlık zor soruları tekrar tekrar çalışın.
Hazır olduğunuzda kursunuzdan randevu isteyin. Sınav günü için TÜV’den evinize yaklaşık 150 Euro’luk bir ödeme mektubu gelecek, bunu sınavdan önce ödemeyi unutmayın.
5. Pratik (Direksiyon) Eğitimi: En Masraflı Kısım
Teoriyi geçtiniz, tebrikler! Şimdi sırada direksiyon var. “Ben Türkiye’de yılların şoförüyüm” diyebilirsiniz ama Almanya trafiği ve kuralları bambaşka.
Eğer hiç ders almadan sınava girerseniz, kalma ihtimaliniz çok yüksek.
- Ders Ücretleri: Bir ders saati (45 dk) yaklaşık 70-75 Euro. Genelde blok ders (90 dk) yaparlar, bu da sefer başı 140-150 Euro demek. Sınava hazır olmak için 20 ders alanları biliyorum. Bu gerçekten ciddi bir maliyet.
Cebinizi Koruyacak Altın Tavsiyeler
- 6 Ay Hakkını Kullanın: Almanya’ya ilk geldiğinizdeki o 6 aylık yasal sürede, ehliyetli bir tanıdığınızın yanına oturun ve bol bol pratik yapın. Almanya yollarını, tabelaları, kuralları yaşayarak öğrenin.
- Ucuz Araba Yöntemi: Bir tanıdığım bu 6 aylık sürede pratik yapmak için kendine çok ucuz bir araba satın aldı. 6 ay boyunca kurallara uygun şekilde kullandı, pratik yaptı. Ehliyeti aldıktan sonra da arabayı neredeyse aynı fiyata sattı. Zarar sıfır, tecrübe paha biçilemez!
- YouTube Videoları: Sürüş dersi almadan önce veya alırken mutlaka YouTube’daki Almanya sürüş sınavı videolarını izleyin. İnanılmaz faydalı tüyolar var, ders sayınızı düşürmenize yardımcı olur.
Almanya’da Park Saati (Parkscheibe) Doğru Kullanımı: Bilmeniz Gerekenler
6. Büyük Gün: Direksiyon Sınavı
Hocanız “Tamam, artık hazırsın” dediğinde sınav tarihi belirlenir. Bazen hemen tarih bulunur, bazen yoğunluktan dolayı birkaç ay bekleyebilirsiniz. Sabırlı olmak gerek.
Sınav Masrafı: Sınav günü cebinizden yine yüklü bir miktar çıkacak.
- Sürücü Kursu/Hoca ücreti: ~230 Euro
- TÜV Sınav Ücreti: ~130 Euro
Sınav Anı: Sınav yaklaşık 50 dakika sürer. Yanınıza Pasaportunuzu/Kimliğinizi almayı sakın unutmayın.
- Teknik Sorular: Sınav başlamadan gözetmen size aracın teknik özellikleriyle ilgili sorular sorar.
- Örnekler: Dörtlüler nerede? Uzun farlar nasıl yakılır? Silecek suyu nereden konur? Lastik diş derinliği ne olmalı? Bazen kaputu açtırıp motor yağı çubuğunu sorabilirler.
- Sürüş: “Motoru çalıştır ve gidelim” dedikleri an sınav başlar.
- Şehir içi sürüş, Otoban girişi-çıkışı, Park etme (Dikey veya paralel) ve Ani Fren (Gefahrenbremsung) yaptırırlar.
- Dikkat Etmeniz Gerekenler:
- Omuz Bakışı (Schulterblick): Dönüşlerde ve şerit değiştirmede sadece aynaya bakmak yetmez, kafanızı çevirip kör noktaya bakmazsanız sınavdan kalırsınız.
- Sağ Önceliği (Rechts vor Links): Tabela olmayan sokak kesişimlerinde sağdan gelenin her zaman geçiş üstünlüğü vardır. Buna uymazsanız sınav biter.
- Hız Sınırları ve Yaya Geçitleri: Yayayı gördüğünüz an durun. Hız limitlerini asla aşmayın.
Almanya’da Küçük Bir Trafik Kazası Sonrası Ne Yapmalı?
Sonuç: Ehliyet Cebinizde (Umarız!)
Sınav bittiğinde gözetmen size sonucu hemen söyler.
- Geçerseniz: Tebrikler! Ehliyetiniz çoğu zaman basılmış ve hazırdır. O an size verilir. Önemli: Alman ehliyetini alırken Türk ehliyetinizi teslim etmeniz gerekir. İki ehliyeti aynı anda taşıyamazsınız.
- Kalrsanız: Dünyanın sonu değil ama biraz can sıkıcı. Yeni bir sınav tarihi için 2 hafta beklemeniz gerekir. Ve maalesef yukarıda bahsettiğimiz yaklaşık 400 Euro’luk sınav ücretlerini tekrar ödemelisiniz. 2. veya 3. seferde geçenlerin sayısı hiç az değil, moral bozmak yok.
Almanya’da ehliyet almak sabır ve bütçe isteyen bir süreç. Ama o kartı elinize aldığınızda, özgürlüğün tadını çıkaracaksınız. Yollarda görüşmek üzere!