Almanya’da iş arayanlar ve mesleklerini icra etmek isteyenler için meslek unvanı (Berufsbezeichnung) belgesi büyük bir öneme sahiptir. Diplomanız Almanya’da geçerli olabilir ve örneğin mühendislik veya mimarlık gibi meslekleri icra edebilirsiniz. Ancak Alman işverenler, yabancı diplomaları tam olarak değerlendirmekte zorlanabilir. Çoğu işveren, üniversiteniz veya eğitiminiz hakkında detaylı araştırma yapmak istemez ve başvurunuzu doğrudan reddedebilir. Bu durumu engellemek adına resmi bir belge almak her zaman avantaj sağlar.
ilginizi çekebilir: Almanya’da İş Arama: En İyi Siteler ve Başvuru Tüyoları
Almanya’da İş Görüşmelerinde (Vorstellungsgespräch) Sorulan Sorular
Meslek Unvanı (Berufsbezeichnung) Belgesi Nedir?
Almanya’da “Ingenieur/Ingenieurin” (Mühendis) unvanı, her eyalette geçerli olan yasalarla korunmaktadır. Özellikle Kuzey Ren-Vestfalya’da (NRW) yürürlükte olan Ingenieurgesetz NRW‘ye (NRW Mühendislik Yasası) göre, bu unvanı kullanabilmek için en az üç yıllık bir teknik veya doğa bilimleri alanında yükseköğrenim görmüş olmak gerekmektedir.
Eğer mühendislik diplomanız Almanya dışında alındıysa, bu unvanı resmi olarak kullanabilmeniz için ilgili Bezirksregierung’dan (Bölge Yönetimi) onay almanız gerekmektedir. Bu onay, diplomanızın Almanya’daki denkliği doğrulandıktan sonra verilmektedir.
Meslek Unvanı Belgesi Olmadan Yaşanabilecek Sorunlar
Eğer bir işverenle anlaştınız ve mühendis olarak çalışmaya başlayacaksanız, iş sözleşmenizde “Bauingenieur” (İnşaat Mühendisi) olarak belirtilmiş olabilirsiniz. Ancak bu belge olmadan, yabancılar şubesi size resmi olarak “Ingenieur” (Mühendis) unvanını kullanma hakkı vermez. Bu, her memura göre değişse de genel kural olarak bu unvanın kullanımına izin verilmez ve iş sözleşmenizi yenilemeniz istenebilir. Bu süreci işvereninize açıklamak ise rahatsız edici olabilir.
Ayrıca, imzaladığınız belgelerde de “Ingenieur” veya “Architect” (Mimar) unvanını resmi olarak kullanamazsınız. Bu nedenle, bu belgeyi almak profesyonel kimliğinizi korumak açısından büyük önem taşır.
Ek olarak Almanya’da izinsiz bir şekilde “Ingenieur” veya “Architect” unvanını kullanmak yasal olarak suçtur. Eğer bir kişi gerekli yetkiye sahip olmadan bu unvanları kullanıyorsa, para cezasına çarptırılabilir. ( Her ne kadar bir örneğine denk gelmediysem de her türlü önlem almakta fayda var)
Meslek Unvanı Belgesi (Berufsbezeichnung )Nasıl Alınır?
Öncelikle belirtmem gerek, bu belgeyi Almanya dışında yaşıyorsanız ve hala bir iş sözleşmeniz yoksa çok zor. Başvuruda istenilen en önemli belge ya o eyalette yaşamak ya da o eyallette faaliyet gösteren şirketten somut bir iş teklifi almak. Örneğin, Türkiye’de iken bu belge için başvurmak istiyorsanız çalışma sözleşmesi çok faydalı olacaktır. Ama bunda da küçük bir esneklik var. Bazı odalar çalışma sözleşmesi olmasa da o eyaletteki bir iş için başvuru sürecini kabul ediyor. Örneğin Türkiye’de iken iş görüşmesi için davet almıştım. Bu davet mailinin ekran görüntüsünü alarak mühendisler odasına sordum ve başvuru için uygun bulmuşlardı. Ancak yine de mühendisler odasına başvurmadım o vakit. İstedikleri ücret biraz fazla gelmişti.
Bu belgeyi kimler veriyor?
1. Mühendisler veya Mimarlar Odası
Almanya’da her eyalette meslek odaları bulunmaktadır ve bu odalar meslek unvanı belgesini sağlayabilir. Ancak başvuru ücretleri ve gereklilikler eyalete göre değişiyor.
Örneğin, Kuzey Ren-Vestfalya (NRW) Mühendisler Odası:Belge ücreti 200 Euro ve odaya kayıt olma şartı var. O da 200 Euro + 5 Euro kimlik kartı ücreti Başvuru süreci detaylı ve uzun olabilir.
Diğer bir Oda örneği, Baden-Württemberg Mühendisler Odası:Odaya kayıt şartı bulunmuyor, ancak başvuru ücreti oldukça yüksek.
Bazı eyaletlerde B2 seviyesinde Almanca dil belgesi şartı aranabilir. Başvuru öncesinde ilgili mühendisler veya mimarlar odasına e-posta atarak detaylı bilgi almanız önerilir.
2. Yerel Yönetimlere (Belediyelere) Başvurmak
Bazı belediyeler de meslek unvanı belgesi verebiliyor. Örneğin, Köln, Düsseldorf ve Berlin belediyeleri bu hizmeti sunmaktadır. Eyaletinizde bu hizmeti sunan belediyeleri araştırarak başvuru yapabilirsiniz.
Kendi tecrübemden örnek vermem gerekirse, Köln Belediyesi üzerinden bu belgeyi almak oldukça kolay oldu. Gerekli belgeleri PDF formatında e-posta ile gönderdim ve üç hafta içinde orijinal belgeyi posta yoluyla aldım. Başvuru formu oldukça basitti; yalnızca ad, soyad ve adres bilgisi isteniyordu. Ücrette başka bir ek talep etmeden 200 Euro’ydu.
Ancak her belediye bu kadar kolay bir süreç sunmayabilir. Berlin Belediyesi‘nde öncelikle sitelerine üye olmak gerekiyor. Üyelik süreci biraz karmaşık gelmişti ve devamında istenen belgeler oldukça detaylı ve zahmetliydi.
Başvuru İçin Gerekli Belgeler
Meslek unvanı belgesi almak için başvuru sürecinde genel olarak aşağıdaki belgeler gereklidir. Bazı kurumlar ek belgeler isteyebilir.
- Kimlik belgesi (Pasaport veya kimlik kartı fotokopisi)
- Almanca hazırlanmış detaylı özgeçmiş
- Eğer isim değişikliği olduysa evlilik cüzdanı fotokopisi
- Diploma veya mezuniyet belgesinin fotokopisi
- Diplomanın Almanca çevirisi
- Not dökümü (Transkript) ve Almanca çevirisi
- Daha önce başka bir kurumdan denklik başvurusu yapıldıysa buna dair beyan
- Almanya’da çalışmak istediğinize dair kanıtlar (örneğin iş teklifi, sözleşme vb.)
- Varsa ZAB’dan alınan belge.
ilginizi çekebilir: Zeugnisbewertung Belgesi Nedir ve İş İçin Neden Önemlidir?
Ayrıca, başvurular için belgelerin resmi çeviri gereksinimi bulunmaktadır. Belgelerin Almanca çevirilerinin Almanya’da yeminli tercümanlar tarafından yapılması istenmektedir. Ben belgelerin hepsini zamanında Türkiye’den çevirmiştim, bu nedenle burada ayrıca çevirmeme gerek kalmamıştı.
Ayrıca Almanya’daki yeminli tercüman listesine www.justiz-dolmetscher.de adresinden ulaşabilirsiniz.
Meslek Unvanı (Berufsbezeichnung) Belgesinin Geçerliliği
Evet, bu belge Almanya genelinde geçerlidir. Örneğin, Kuzey Ren-Vestfalya (NRW) eyaletinde aldığınız bir belge, başka bir eyalete taşınsanız bile geçerliliğini korur ve süresiz olarak kullanabilirsiniz.
Sonuç
Eğer Almanya’da mesleğinizle ilgili resmi bir unvan kullanmak istiyorsanız, meslek unvanı belgesini edinmek büyük bir avantaj sağlar. Başvurunuzu yapmadan önce hangi yöntemin sizin için daha uygun olduğunu belirleyerek süreci hızlandırabilirsiniz. Ayrıca, süreci hızlandırmak için ZAB belgesi edinmek de size büyük bir kolaylık sağlayacaktır.