Almanya’da iş arama süreci, sadece yeteneklerinizi sergilemekle bitmiyor; aynı zamanda “kağıt kürek” işlerinin de kusursuz olması gerekiyor. Özellikle Türkiye’den gelen beyaz yakalıların en sık düştüğü yanılgı şudur: “Diplomam var, Anabin’den de H+ çıktısını aldım, bu iş tamam.”
Maalesef tamam değil. Birçok Alman işvereni (özellikle büyük kurumsal firmalar ve kamu), ekran görüntüsüne değil, devletin mühürlü, resmi belgesine güvenir. İşte bu noktada devreye “Zeugnisbewertung” giriyor.
Bu yazıda, Anabin çıktısının neden yetmediğini, Zeugnisbewertung belgesinin kariyerinizde nasıl kapılar açtığını ve yeni dijitalleşen başvuru sürecini adım adım anlatıyorum.
Zeugnisbewertung Tam Olarak Nedir?
Kısaca; ZAB (Zentralstelle für ausländisches Bildungswesen) kurumu tarafından verilen, yabancı diplomanızın Alman eğitim sistemindeki karşılığını gösteren resmi bir sertifikadır.
- Ne Yapar? Diplomanızın Almanya’da “Bachelor” (Lisans) veya “Master” (Yüksek Lisans) seviyesine denk olduğunu kanıtlar.
- Ne Yapmaz? Bu belge bir “Mesleki Denklik” (Anerkennung) değildir. Yani doktorluk, öğretmenlik veya imza yetkili mühendislik yapmak için gereken “Berufsurkunde” yerine geçmez. Sadece akademik derecenizi tesciller.
Tecrübeyle Sabit: Anabin Neden Yetmiyor?
Kendi kariyer yolculuğumda ben de aynı hatayı yaptım. İlk başvurularımda, üniversitemin ve bölümümün Anabin veri tabanında “H+” (yani denk) olduğunu gösteren bir ekran görüntüsü gönderiyordum.
Ancak birçok başvurumdan ret aldım veya süreç tıkandı. Neden? Çünkü İnsan Kaynakları departmanları, Anabin veri tabanının karmaşık yapısını çözmekle uğraşmak istemiyor. Onlar, elinde resmi, mühürlü ve “Bu kişinin eğitimi Alman standardına uygundur” yazan tek bir belge görmek istiyor.
Önemli Ayrım: “Zeugnisbewertung” akademik derecenizi kanıtlar. Ancak mühendis veya mimar olarak imza yetkisine sahip olmak istiyorsanız “Berufsbezeichnung” (Unvan Kullanma İzni) almanız gerekir. Bu çok daha zorlu ve değerli bir süreçtir. (Detaylar için: Almanya’da Berufsbezeichnung (Meslek Unvanı) Belgesi Neden Önemlidir? yazımı okuyabilirsiniz.)
Zeugnisbewertung Başvuru Süreci (2025 Güncel Dijital Sistem)
Eskiden belgeleri postalayıp aylarca beklerdik. İyi haber: ZAB artık tamamen dijital başvuruya geçti! Artık evrakları postalamak yok, PDF yüklemek var.
1. Hazırlamanız Gereken Belgeler (Sadece PDF)
Dijital sisteme yüklemek için şunları taratın:
- Diploma (Türkçe aslı)
- Transkript (Türkçe aslı – Islak imzalı veya E-imzalı)
- Lise Diploması (Bazen istenebiliyor)
- Pasaport Fotokopisi
- Varsa İş Sözleşmesi (Süreci hızlandırmak için çok önemli!)
Not: ZAB genellikle tercüme istemez, Türkçe orijinalleri kabul eder. Ancak emin olmak için başvuru anındaki uyarılara dikkat edin.
2. Başvuru Adımları
- ZAB Digital portalına gidin (KMK web sitesi üzerinden).
- “BundID” veya e-mail ile hesap oluşturun.
- Formları online doldurun ve PDF belgelerinizi yükleyin.
- Ödeme: Başvuruyu gönderince size bir ödeme bildirimi gelir. Ücret 208 Euro‘dur (Eskiden 200 Euro idi, zamlandı).
3. Ne Zaman Gelir?
- Normal Süre: Yaklaşık 3 ay sürer.
- Mavi Kart (Blue Card) Hızlandırması: Eğer elinizde somut bir iş teklifi veya sözleşmesi varsa, bunu sisteme yüklerseniz belgeniz 2 hafta içinde hazırlanabilir. Bu “Mavi Kart Hızlandırması” hayat kurtarıcıdır.
Bu Belge Kimler İçin Şart?
- İş Arayanlar: CV’nizi güçlendirmek ve Alman işverenine güven vermek için.
- Fırsat Kartı (Chancenkarte) Başvuranları: Puan toplamak veya uzmanlığınızı kanıtlamak için bu belge çoğu zaman zorunludur.
- Vize Süreci: Konsolosluklar bazen Anabin çıktısını yeterli bulmaz, bu belgeyi ister.
Sonuç: 208 Euro’ya Değer mi?
Kesinlikle evet. Bu belge, Almanya’daki kariyerinizin “tapusu” gibidir. Bir kere alırsınız ve ömür boyu kullanırsınız. İş görüşmesinde masaya bu belgeyi koyduğunuzda, karşınızdaki kişiye şu mesajı verirsiniz: “Benim eğitimim sizin standartlarınızda ve bu devlet tarafından onaylandı.”
Almanya yolculuğunuzda başarılar dilerim!